به گزارش روابط عمومی حوزه هنری، در هشتمین جستار «بازار رسانه» محمدصادق افراسیابی؛ معاون امور کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا، مهدی فرجی برزگر؛ رئیس هیئت‌مدیره کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری و آرین طاهری؛ دبیر نشست و پژوهشگر رسانه حضور داشتند و به «بررسی تنظیم‌گری زنجیره ارزش تولید در بازار وی‌اودی» پرداختند.

در هشت‌اُمین نشست بازار رسانه طاهری ضرورت بررسی کالا شدن محصول فرهنگی را ثمره‌ی عدم تنظیم‌گری در یک سری مناسبات حقوقی و اقتصادی عنوان کرد که می‌توانست از وقوع مشکلات پیشگیری کند. در این راستا طاهری از فرجی برزگر پرسید: به چه شکل منافع تولیدکننده از تولید محصولات فرهنگی همچون فیلم و سریال تأمین می‌شود؟

* سود تهیه کننده در تولید اثر است؛ نه فروش اثر

رئیس هیئت‌مدیره کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری در خصوص سؤال مطرح‌شده پاسخ داد: منافع تولیدکننده در تئاتر، سینما و شبکه‌ی نمایش خانگی عموماً در بخش تولید است. تولید یا تهیه‌کننده، برآورد بودجه را از سرمایه‌گذار یا بخش دولتی دریافت و با هزینه‌ی حداقلی تولید می‌کند تا بتواند سود خود را از مابقی بودجه باقی‌مانده تأمین کند. حدود ۸۰ درصد از سود تهیه‌کننده در مرحله تولید و صرفه‌جویی بودجه تأمین می‌شود که بنده مخالف آن هستم و باید سود تولیدکننده در مرحله پخش حاصل شود که این کار باعث افزایش کیفیت آثار و شیوه‌های پخش می‌شود. وی ادامه داد: اما در حال حاضر استانداردهای پخش برای تولیدکننده خیلی مهم نیست و این مسئله مشکل اول نظام تولید و پخش است که باعث شکست آثار، در رقابت با آثار بین‌المللی و حتی داخلی می‌شود. متأسفانه در ایران تولیدکننده جدا از سرمایه‌گذار است.

فرجی برزگر ضرورت گره خوردن منافع سه گروه تولیدکننده، سرمایه‌گذار و پخش‌کننده را مهم‌ترین پیشنهاد جهت منتفع شدن تولیدکننده از فرایند پخش عنوان کرد.

* «دفاع مقدس» ژانری محبوب بر عکس آنچه که منعکس می شود

فرجی علت ورود نکردن بخش خصوصی به موضوعات خاصی چون دفاع مقدس را نشئت گرفته از گزاره‌هایی همچون «این نوع فیلم‌ها دیده نمی‌شود.»، «مخاطب خاص خود را دارد.» و «بهتر است آن بخش حاکمیتی که دغدغه فرهنگی دارد، وارد شود.» عنوان کرد و افزود: در واقعیت به این شکل نیست. سه فیلم از ۱۰ فیلم پرفروش سینمای ایران همچون «اخراجی‌ها» در ژانر دفاع مقدس تولیدشده است.

افراسیابی در ابتدای حضور خود به صحبت پیرامون ساترا، ماهیت، ساختار، ویژگی‌ها، وظایف، ارتباطات و تعاملات آن و آثار عملکردی آن پرداخت و افزود: نهاد تنظیم‌گر در عرصه‌ی شبکه‌ی نمایش خانگی سه وظیفه هدایت، حمایت و نظارت را دارد که ساترا توانست در بخش نظارت عملکرد خوبی بجا بگذارد و در دو بخش دیگر برای رسیدن به وضعیت مطلوب در تلاش هستیم.

معاون امور کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا در خصوص بخش‌های تنظیم گری، از تنظیم‌گری در چهار بعد اقتصادی، قانونی، اجتماعی و فرهنگی خبر داد و پیرامون وظایف هر بخش توضیحاتی ارائه داد.

فرجی کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری را در جهت ارائه الگوی تأمین منافع مؤثر دانست و افزود: در این کانون بسیاری از تولیدکنندگان مطرح کشور همچون محمدرضا شفیعی، سعید ابوطالب و ... حضور دارند که به‌شرط دعوت و استفاده می‌توانند در این جهت مؤثر باشند. ظرفیت بسیار هنگفتی از منظر تجربه و سابقه در این کانون وجود دارد و از جنبه آموزشی می‌توانند کمک کنند. در خصوص تهیه‌کنندگی که حرفه‌ی کم اهمیتی نیست و نباید اجازه ورود به هرکسی داده شود، کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری جز بهترین ظرفیت‌ها جهت تعیین صلاحیت افراد است که دراین‌باره با ساترا همکاری می‌کند.

فرجی به علت وجود و حضور تکنیک‌ها و ابزارهای جدید رسانه‌ای آثار فرهنگی را دیگر تحریم پذیر ندانست و جهانی‌شدن این آثار به این وسیله را ایجاب‌کننده افزایش کیفیت آثار و رعایت استانداردهای بین‌المللی عنوان کرد و افزود: در سکوهای شبکه‌ی نمایش خانگی، به‌وسیله تبلیغات،فروش اشتراک و ... هیچ اثری نیست که ساخته بشود و با توجه به فروشش هزینه‌های خود را جبران نکند؛ پس به‌این‌ترتیب باید اثری ساخته شود که امتیاز و ریت بالایی کسب کند.

* شبکه‌ی نمایش خانگی و صداوسیما دو رسانه متضاد اما مکمل!

وی انتقادات مطرح به شبکه‌ی نمایش خانگی همچون افسارگسیخته بودن آن را نشئت گرفته از مقایسه این شبکه با رسانه ملی دانست و افزود: قضاوت منصفانه‌ای نیست و شبکه نمایش خانگی رسانه‌ی دیگری است و برای مخاطبانی تولیدات فرهنگی پخش می‌کند که انتخاب‌گرند و خودشان خوراک فرهنگی دیداری‌شان را انتخاب می‌کنند. در رسانه ملی شرایطی وجود دارد که ورود به برخی موضوعات را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. خود من هیچ‌وقت نتوانستم به این نوع موضوعات ورود کنم. درحالی‌که شبکه نمایش خانگی با توجه به تحت نظارت بودنش ظرفیت پرداختن به این موضوعات بدون داشتن تبعات منفی را داراست.

افراسیابی درباره‌ی تعامل بین شبکه‌ی نمایش خانگی و صداوسیما، از رقابت مفید در عرصه‌ی افزایش کیفیت آثار تولیدی خبر داد و این دو مرجع رسانه‌ای را مکمل هم دانست و صداوسیما را استقبال‌کننده تعاملات بیش‌تر و بهتر عنوان کرد.

فرجی در خصوص رابطه‌ی بین شبکه‌ی نمایش خانگی و صداوسیما از نگرانی ابتدایی خود در جریان نظارت صداوسیما بر شبکه‌ی نمایش خانگی و شکل‌گیری تعارض منافع خبر داد، اما با مشاهده‌ی عملکرد هوشمندانه رسانه ملی دراین‌بین، این نگرانی را برطرف شده عنوان کرد و افزود: ماحصل تعامل رسانه ملی با شبکه نمایش خانگی و بالعکس، باعث کاهش گرایش مردم به برنامه‌های شبکه‌های ماهواره‌ای شده است و خیلی از نگرانی‌ها ملی به این شکل برطرف شد. شاید تنها برنامه‌های موسیقی‌ای و خبری در شبکه‌های ماهواره‌ای حرفی برای گفتن داشته باشد که تعامل رسانه ملی با شبکه نمایش خانگی، و افزایش کیفیت آثار مربوطه توسط آنان می‌تواند مانع بازدید این جنس برنامه‌ها شود.

وی درباره‌ی ارتباط کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری با نهادهای تنظیم‌گر، مجمع‌های هم‌عرض و موازی، از ارتباط خوب خود با رستا خبر داد اما  ارتباط با دیگر مجامع و نهادهای همکار را شکل نگرفته عنوان کرد و دلیل آن را عدم فرهنگ تعامل و همکاری حین رقابت در کشور دانست.

افراسیابی در خصوص رفع این مسئله تداوم نشست‌های b to b بین اهالی صنعت و تولید محتوا را پیشنهاد داد و ساترا را دنبال کننده و پیگیر این جریان عنوان کرد.

♫ صوت کامل این نشست را اینجا بشنوید